EDAT (İLGEÇ)

Yalnız başlarına anlamı olmayıp, cümle içinde kullanıldığında anlam kazanan kelimelere edat denir.

Edatların anlamı, kullanıldıkları cümlelerle ele alındığında ortaya çıkar. Bunlara Türkçenin yardımcı kelimeleride denir.

Dilimizde kullanılan bazı edatlar şunlardır;
''ile,yalnız,ancak,gibi,kadar,için,doğru,rağmen,karşı,göre,dolayı...''

''Sabaha Doğru uyanmıştım.''

''Sen Kimim ile gideceksin oraya?''

''Bu kitabı kardeşim için aldım.''

Edatları daha anlaşılır hale getirmek için, biri iki özelliği ile ele alalım.

Edatlar, kendilerinden önceki isim soylu sözcükle grup oluşturarak kullanılır.

''Bütün bunları azcık mutluluk için yapmıştı.''

''Gerçeği olduğu gibi söylemeliydi.''

Bazı edatlar, cümlede zarf yada sıfat göreviyle kullanılabilir.

''Sabaha kadar ders çalışmış.''
Bu cümlede ''kadar'', sabah sözcüğü ile grup oluşturmuş ve bu grupda çalışma eyleminin zamanını bildirerek zaman zarfı görevini üstlenmiştir.

Bilindiği gibi edatlar, cümlede anlam kazanan sözcüklerdir. Şimdi edatları cümleye kattıkları anlamlar yönüyle inceleyelim.

İLE
Çok kullanılan edatlardandır. Çoğunlukla birlikte olma, beraberlik anlamı taşır.

''Oraya kardeşinle gitmelisin.''
''İstanbul'a uçakla mı gitsek?''
''Uyuyan çocuğa sevgiyle bakıyordu.''

Örnek Soru

Dağlar ile taşlar ile
Çağırayım Mevlav seni

Yukarıdaki mısralarda altı çizili kelimelerin çeşidi, hangi seçenekde doğru olarak verilmiştir?

A) Bağlaç-bağlaç-isim     B) Edat-edat-fiil
C) Edat-bağlaç-sıfat        D) Bağlaç-edat-fiil

Çözümü
Sorudaki cümlede iki ''ile'' 'de edattır. İkiside cümleye birliktelik anlamı katmıştır. Dağlar ile çağırayım (dağlar ile birlikte), taşlar ile çağırayım(taşlar ile birlikte), ikinci dizedeki Çağırayım ise fiildir.

Doğru Cevap B